Covid-19 sonrasi kalbe ve akcigerlere dikkat

COVID – 19 hayatimizi etkilemeye devam ederken uzmanlar COVID-19'a dair en çok merak edilenlerin basinda, hastaligi atlatan veya hastanede yatarak, yogun bakim tedavisi gören hastalarin akcigerlerinde ve diger organlarinda kalici hasar olup olmayacagi sorusunun geldiginin altini çizdi.

Yeni Yüzyil Üniversitesi Gaziosmanpasa Hastanesi Gögüs Hastaliklari bölümünden Uzm. Dr. Hijran Mammadova ‘Covid – 19 sonrasi taburcu olan hastalarin akcigerlerinin 1 hafta 10 gün sonra tamamen normale döndügünü’ ifade ederek taburculuktan sonra ise 1. ve 3. Aylarda hastalarin doktor muayenesi olmasi gerektigini belirtti.

Covid – 19 hastalik belirtisi gösterenlerin çogu tedavi sürecini evde atlatiyor.

Covid – 19 Pandemisi görülmeye baslandigi ilk günden itibaren en çok yasli bireyleri ve kronik rahatsizligi ( hipertansiyon, obezite ve diyabet) olan kisileri etkilemektedir. Virüsten etkilenenlerin çogu herhangi bir semptom göstermiyor iken bazi hastalarda ciddi solunum yetmezligi ve ölüme neden olmakta. Hastalik belirtileri gösterenlerin büyük çogunlugu evde tedavi ile bu süreci atlatabiliyor. Özellikle solunum yollarini etkileyen hastalik tablosu, hafiften agira degisen bir seviyede seyredebiliyor. Hastaneye yatirilan hastalarin büyük çogunlugu (80’i) viral zatürre ile normal serviste takip edilirken yaklasik 5’i entübe olmak üzere 20’si yogun bakimda takip edilmektedir. Covid-19’un uzun dönemde vücuda verdiyi hasarlar bugünlerde ortaya çikmaya baslarken geçmis dönemde yasanan SARS ve MERS tecrübelerine bakildiginda bu hasarlarin agirlikli olarak solunum sistemi hasarlari seklinde olacagi görülmektedir. 

Covid – 19 hastaliginda en çok merak edilen vücutta kalici hasar birakiyor mu sorusu.

COVID-19'a dair en çok merak edilenlerin basinda, hastaligi atlatan veya hastanede yatarak, yogun bakim tedavisi gören hastalarin akcigerlerinde ve diger organlarinda kalici hasar olup olmayacagi sorusu geliyor. Hastaligin tüm dünya için çok yeni bir durum oldugunu için su an için insan vücudu üzerinde uzun vadeli etkileri konusunda yeterli veri yoktur. COVID-19 hastaliginin kalp ve akcigerler üzerine uzun vadede olumsuz etkilerini arastirmaya yönelik çalismalar global ölçekte sürüyor. 2021'de sonuçlanmasi beklenen bu çalismalar, genellikle COVID-19 hastaliginda akcigerlerde görülen fibrozis durumunun sürüp sürmeyecegine ve akciger kapasitesinde düsme olup olmayacagina odaklaniyor.

Korona virüs de iyilesme seyrini bagisiklik sistemi etkiliyor.

Korona virüse yakalanan hastalarin iyilesme süresi, hastaligi ne kadar agir geçirdigiyle iliskili olabilir fakat her zaman dogru orantili olmuyor. Pek çok kisi için Covid-19'un siradan bir gripten farki olmuyor. Ancak Covid-19 bazi insanlarda kalici izler birakabilir. Korona virüs akcigerdeki alveol dedigimiz solunum keseciklerinde hasara yol açarak orada bir sertlesme, büzüsme, solunum keseciklerinin fonksiyonlarini yitirmesine neden oluyor. Hasarin yayginligi, siddeti arttikça hastalari solunum yetmezligine götürebiliyor. Bu durum her hastada farkli seyretmekte. Hastanin kendi bagisiklik sisteminin gücüyle beraber bazi hastalarda solunum yetmezligine, bir kisim hastada yogun bakima kadar ilerleyebilmekte. Bazi hastalarda çok yaygin akciger büzüsmesi denilen tabloya yol açiyor. Tabii ki bu hastalarda akcigerdeki düzelmeler akciger büzüsmesi olustuysa aylari bulabiliyor. Onun disinda o kadar siddetli degilse taburcu olduktan yaklasik 1 hafta 10 gün sonra akcigerleri tamamen normale de dönebiliyor. Taburculuktan sonra hastalarin normal mobil hayata geçmeye basladiklari dönemlerde öksürüklerinin ve efora bagli nefes darliklarinin olabilecegini, bunlarin zamanla giderek azalacagini, giderek azalmiyorsa mutlaka doktorlarina basvurmalari gerektigini bilmeleri gerekiyor.    

Hastanede yatan hastalar taburculuktan sonra ne zaman kontrol muayene için hastaneye gitmeli?

Hastanede agir pnömoni ile takip edilip iyilesen, solunum destegi olmadan(oksijen cihazi verilmeden) taburcu edilen hastalarda 1. ve 3. ay kontrol poliklinik muayenesi yapilmalidir. Kontrol akciger grafileri, basit laboratuvar incelemeleri ve solunum sikintisi devam eden hastalarda 3. ayda solunum fonksiyon testleri yapilmasi ve gerekirse tomografi tekrari öneriliyor. Yogun bakimlardan oksijen destegi ile evlerine gönderilen hastalar izolasyon bitiminde taburculugun 2-3. haftasinda kontrole gelmelidirler. Bu hastalarda akciger fibrozisine gidis degerlendiriliyor ve pulmoner rehabilitasyona yönlendirme yapiliyor.