Yaslilik pek çok kisi için kulaga hos gelmeyen bir tanim olsa da zamani geri getirmek mümkün degil. Er ya da geç hepimiz yaslanacagiz. Peki ama bu dönemi saglikli ve mutlu bir sekilde geçirmek mümkün mü? Bu sorunun yanitini DoktorTakvimi.com uzmanlarindan Uzm. Psk. Elif Esen Kara veriyor.
Yasliligin kaç yaslarinda basladigi dönemlere göre farkli olarak tanimlaniyor. Her ne kadar genel geçer yaslilik baslangici bulunsa da kisilerin yaslandigini hissettigi ya da düsündügü yaslar degisiyor. Yasli genel anlamda, kisinin yasam çizgisinde daha ileri yaslara denk gelen, çogu zaman emekliligin eslik ettigi, takvim yasi ilerlemis kisi olarak tanimliyor. DoktorTakvimi.com uzmanlarindan Uzm. Psk. Elif Esen Kara, saglikli ve mutlu bir yaslilik için kisilerin güncel yaslarinda saglikli yasam sürdürmelerine dikkat etmeleri gerektiginin altini çiziyor. Mutlu ve saglikli yaslilik için yapilabilecek en iyi seyin kendini tanimaya çalismak, bedensel ve zihinsel çokça ruhsal açidan aktif kalmak oldugunu söyleyen Uzm. Psk. Elif Esen Kara, saglikli ve mutlu bir yaslilik için 10 öneride bulunuyor.
1. ‘Aktif yaslanma’ için hazirlik yapin: Dünya Saglik Örgütü tarafindan 1990’li yillarda kullanilmaya baslanilan bir kavram olan aktif yaslanma, kisinin yaslilik sürecinde de sosyal, ekonomik ve kültürel olarak hala katilimci olmalarini ifade ediyor. Kisi, bu sekilde hayattan geriye çekilen ve hüzün hisseden bir birey olmak yerine onu zihinsel ve bedensel olarak dinç tutabilecek bir yasam sekli benimsiyor. Yaslilik, elden ayaktan düsülmüs, hayattan geri çekilinmis bir biçimde olmak zorunda degil. Emeklilik sonrasi için sosyal ve mümkün olan sekilde bedensel aktif olabilecek bir yasam sekli planlamak güzel bir hazirlanma sekli olabilir.
2. Hayatinizin önceliklerini düsünün: Günler geçerken fark etmedigimiz bizler için degerli olan birçok sey var. Yaslilik döneminde birçok insan disaridaki olan bitenden ziyade içine dönme ve yasamini sorgulama egiliminde olabiliyor. Hem bir hesaplasma hem de var olan hayat kosturmacasinin bir nebze azalmasiyla birlikte kendi hayatina ve fikirlerine bakma dönemi oluyor. Eger kisi önceliklerini fark etmemis ve yaslilik döneminde anlasmissa bu durum yasliliginda ani yasayip tadini almaktan ziyade zihinsel bir patinaja dönüsebiliyor.
3. Anda kalma becerinizi arttirmayi deneyin: Iyi hissetme ile anda kalma becerisi oldukça baglantili. Vaktimizin çogunu anda olanlari fark etmek, yasamaktan ziyade geçmis ya da gelecektekileri degerlendirmek veya hatta yargilamak için kullandigimizda depresif veya endiseli olma ihtimalimiz artiyor. “Su bitsin sonra rahatlayacagim”larin ardini beklemekten ziyade yasadigimiz anin farkinda olarak, baska deyisle dikkatinizin simdiki deneyimde kalmasiyla ruhsal olarak iyi olma ve sorunlarla bas etme potansiyelinizi arttirabilirsiniz.
4. Sosyal aginizin önemini fark edin: Insan zaman zaman yalniz hissetse de sosyal destek aldiginda çok daha duygusal olarak dayanikli bir sekilde hayatina devam eder. Sorunlarla daha rahat bas edebildigi gibi modunun da daha yüksek olmasi muhtemeldir. Kisinin içe dönük veya disa dönük biri olmasindan bagimsiz olarak iki yapida olan insanin da çevresinde gerçekten samimi bir iliski kurdugu dostlarin, akrabalarin bulunmasi destekleyicidir.
5. Bedenen aktif kalmak için fiziksel egzersiz aliskanliklari olusturun: Pek çogumuz gün içinde yapilmasi gerekenlere yetisirken sporu ihmal edilebiliyor. Ancak düzenli fiziksel egzersiz, beden sagligimizi oldugu kadar ruh sagligimizi korumanin en verimli yollarindan... Yani spor yaparak bir tasla iki hatta dört kus vurmus oluyor; simdiki ve yasliliktaki fiziksel ve bedensel sagligimizi destekliyoruz.
6. Zihnen aktif kalmak için yeni seyler ögrenmeye açik olun: Dünya çok hizli degisiyor. Var olan degisikliklere adapte olmayi denemek hem aktif kalmamiz hem de bizden sonra gelen nesillerle iletisimi devam ettirebilmemiz açisindan önem tasiyor.
7. Size iyi hisler getiren bir ugras edinin: Insan durup dururken kendini iyi hisseden bir varlik degil çogu zaman. Bizi besleyen, mutlu eden, gelistiren, kendimizi olumlu algiladigimiz bir ugrasa baslamak ve bunu devam ettirmek ve hatta zaman içinde bu konuyla ilgili bir derinlik kazanmak kendimize hediye edebilecegimiz bir yaslilik dönemi hediyesi olabilir.
8. Yasliliginizda oldugunuzu hayal edip geriye dogru baktiginizda nasil bir hayat görmek istediginize göz atin: Ilk etapta biraz hüzünlü bir fikir gibi gelse de kendimizi ve nasil bir hayat istedigimizi tanimlamak için gerçekçi bir yöntem. Hayatimiza dair bir video ya da fotograf almak gibi düsünebiliriz. Sessiz bir yere geçip, belki gözlerinizi kapatip biraz bu düsünceyle kalip gelen bir fikir varsa onu görmek, gelmiyorsa zorlamadan günlük hayatiniza devam etmek bu tür fikirlerin, farkindaliklarin olusmasi için alan açar.
9. Tekrar tekrar düsündügünüz konulari çözümleyin, çözümleyemezseniz destek alin: Yaslilik, eski yasantilari degerlendirmek için ortam saglar. Keskeler, iyikiler daha çok fark edilebilir. Hâlihazirda bunlari yasiyorsaniz o zamana birakmak yerine halletmek, zihinsel enerjinizden bloke olanlari kurtarmak, açik kalan dosyalari gözden geçirip yerlerine yerlestirmek, yaparken kolay olmasa da sonucunda sizi daha iyi rahatlatabilir.
10. Kendinizle iç diyaloglarinizi daha sevecen bir tonda yapmayi deneyin: Kendimize kizdigimiz, begenmedigimiz, elestirdigimiz yanlarimiz ya da davranislarimiz olabilir. Her zaman iyi hissedecegiz gibi bir kural yok. Bununla birlikte bizim için sorun olan seylerin neden sorun oldugunu anlamaya çalismak, bunu yaparken de daha sevecen bir tonda kalmayi denemek kendimizi anlamak noktasinda iyi gelecektir. Tipki sevdigimiz biriyle konusurken onu anlamaya çalismamizin, çözüm bulmaktan bagimsiz, ona iyi gelmesi gibi.