Dünyayi etkisi altina alan Covid-19 salginindan en çok etkilenen gruplar arasinda anne adaylari da yer aliyor. Gebelik nedeniyle bagisikligi zayiflayan anne adaylari koronavirüsü daha agir geçirebiliyor. Bu nedenle özellikle hamilelik sürecinde Covid-19’dan korunmak için ekstra önlemler alinmasi gerekiyor. Covid asilari da anne adaylarinin en merak ettigi konular arasinda yer aliyor. Uzmanlar anne adayinin doktorunun önerileri ile Covid asilarini olabilecegini belirtiyor. Memorial Kayseri Hastanesi Kadin Hastaliklari ve Dogum Bölümü’nden Op. Dr. Burak Tanir, hamilelikte Covid-19 riski ve asilarla ilgili bilgi verdi.
Sonbahar ve kis aylarinda önlemlerinizi artirin
Ülkemizde ve dünyada Covid-19 vakalarindaki artis dikkat çekmektedir. Kadin hastaliklari ve dogum uzmani hekimlerine ise gebelerden, “Nasil bir tedavi uygulanmali? Hangi ilaç içilmeli? Hangileri içilmemeli? Virüsten bebek ne kadar etkilenir?” gibi sorular gelmektedir. Gebelik, fizyolojik olarak bagisiklik sisteminin zayifladigi bir süreçtir. Bagisiklik sistemindeki bu zayiflama nedeniyle, özellikle kis aylarinda gebeler mevsimsel grip enfeksiyonlarini genel popülasyona göre daha agir atlatmaktadir. Yani Covid-19’un daha henüz bilinmedigi dönemde dahi özellikle kis aylarinda grip olan gebeler hastaligi agir geçirmekteydi. Bunun için Covid-19 enfeksiyonu açisindan gebeler riskli grupta yer almaktadir.
Delta varyantina dikkat!
Gebelik sürecinde Covid-19 bulasan bir anne adayi, ortaya çikan semptomlari gebe olmayan bir kadina göre çok daha agir hissetmektedir. Gebelikle birlikte astim, seker, yüksek tansiyon, KOAH gibi ilave rahatsizliklar da tabloyu agirlastirmaktadir. Yapilan arastirmalarda Covid-19 enfeksiyonunu agir geçiren bir gebede erken dogum, gelisim geriligi, gebelik zehirlenmesi ve hatta anne ölümü oranlarinin arttigi ortaya çikmistir. Ülkemizdeki Covid-19’un yaklasik 90’indan sorumlu olan delta varyantinin hem bulasiciliginin fazla olmasi hem de hastalik tablosunu agir olmasi nedeniyle bu oranlarin son dönemde arttigi gözlenmektedir. Öte yandan bugüne kadar yapilan arastirmalarda gebeligin erken döneminde geçirilen Covid-19 enfeksiyonunun düsük riskini artirdigina dair bir veri yoktur.
Hamilelik döneminde de gerekli tetkikleri yaptirabilirsiniz
Yakin döneme kadar yapilan arastirmalarda virüsün anneden gebelik sirasinda bebege geçmedigi yönündeydi. Anne karnindaki bebege virüsün geçtigini söyleyebilmek için daha genis katilimli arastirmalar yapmak gerekmektedir. Gebelerde de virüsün neden oldugu hastaligin klinik belirtileri ates, öksürük, bogaz agrisi, halsizlik, kas ve eklem agrilari seklindedir. Süphelenilen hastanin bogaz ve burnundan alinan sürüntü ile yapilan PCR testi tani koymada belirleyici olmaktadir. Covid-19 enfeksiyonu geçirenlerde hastaligin siddeti ve verilecek tedavinin seklinin belirlenmesinde akciger grafisi ve bilgisayarli tomografi etkili olmaktadir. Bu iki görüntüleme yönteminde ortaya çikan radyasyon dozu bebege zarar verebilecek olan seviyenin altindadir. Bu nedenle karin bölgesinin kursun plaklar ile korunarak çekilen akciger grafisi ve tomografiden gebelerin korkmasina gerek yoktur.
Gebelerin 85’i hastaligi hafif atlatiyor
Gebelerin 85’i Covid enfeksiyonunu evde istirahat ederek ve bagisiklik güçlendirici vitamin ve mineral takviyesi ile hafif olarak atlatmaktadir. Bu süre içerisinde rutin kontrol zamani gelen gebeler doktorlari ile telefonla görüsmeli, süreçle ilgili bilgileri vermelidir. Orta ve agir semptomlari olan gebeler, hastaneye yatirilarak gözlem altinda tutulmali ve oksijen destegi almalidirlar. Gebelik haftasina göre bebeklerin kalp atimlari izlenmeli, 34. gebelik haftasinin altinda ise bebegin akciger gelisiminin saglanmasi için steroid tedavisi uygulanmalidir.
Anne adaylari Covid asisi olmali mi?
Ülkemizde Bilim Kurulu tarafindan hazirlanmis olan ve hali hazirda kullanilan Covid-19 rehberi güncelligini korumaktadir. Asilarin güvenilirligi ile ilgili dünyada halen çok az çalisma oldugu için rehberin gebelerle ilgili bölümde de yeterli veri bulunmamaktadir. Ancak son dönemde özellikle ABD ve Israil tarafindan mRNA asilarinin yapildigi 100.000’li rakamlarin içinde gebeler de bulunmaktadir. Arastirmalarin ön bilgisinde asinin anne karnindaki bebege olumsuz herhangi bir etkisinin belirlenmedigi ve erken dönemde düsük ya da ileri haftalarda erken dogum riski olusturmadigi, gelisme geriligi gibi bir gebelik komplikasyonu ortaya çikmadigi kanisi olusmustur. Yakin zamanda Saglik Bakanligi tarafindan yapilmasi planlanan ve bu çalismalara paralel olarak hazirlanacak Gebelik ve Emzirme Dönemi Rehberi’nin güncellenmesi de beklenmektedir.
Canli olmayan asilarin gebelere yapilmasi güvenli
Amerika Birlesik Devletleri’nde Hastalik Kontrol ve Önleme Merkezleri’nden (CDC) ve Dünya Saglik Örgütü’nden alinan verilerde Covid -19 enfeksiyonu geçiren gebelerin yogun bakima girme riski daha fazla oldugu için bütün gebelere Covid asisi önerilmektedir. Ülkemizde uygulanan Sinovac ve Biontech asilarinin her ikisi de canli olmayan asilar grubundadir ve canli olmayan asilarin gebelere yapilmasi güvenlidir. Asilarin ilk 3 aylik dönem geçtikten sonra yapilmasi daha uygundur.