Saglikli yasam için kisinin fonksiyonel kapasitesini artirmanin önemine isaret eden Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmani Dr. Semra Ercan, “Fonksiyonel kapasite, zannedildigi gibi, sadece hareketsizlikten kaybedilmez. Bedensel ve ruhsal birikimler sonucu asiri yüklenmeler, kas gücünde ve fonksiyonel kapasitede azalmaya neden olur” dedi.
Kisinin kas gücünü artirmaya yönelik E.F.E.E. (Exercise For Everyone Every Age / Herkes Için Her Yasta Egzersiz) programini gelistiren Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmani Dr. Semra Ercan, konuyla ilgili su bilgileri verdi:
“Saglik otoriteleri, daha saglikli kalmak, hayatin daha uzun ve konforlu olmasi için insanlara egzersiz yapmasini öneriyor. Bunun için “10 bin adim atin. Her gün su kadar kilometre yürüyün Agirlik çalisin. Pilates veya yoga yapin” gibi önerilerde bulunuluyor. Ancak bunlarin nasil yapilacagina dair standart bir program olmuyor. E.F.E.E. programi, bu standardi olusturmak için gelistirildi. Özellikle eklem problemleri, saglik sorunlari olan, sakatlanma korkusuyla spor salonlarina gidemeyen insanlarin, sorunlarina ragmen egzersiz yapabilip sagliklarini geri kazanmalari için özel olarak gelistirildi.”
ÖNCE KASLARIN SINIRLARI BELIRLENIYOR
E.F.E.E. programinin diger egzersizlerden farkli oldugunun altini çizen Dr. Semra Ercan, sözlerini söyle sürdürdü:
“E.F.E.E. programinin, alisilagelmis egzersizlerden farki, matematiksel bir formüle sahip olmasidir. Kaslarin, her kas grubu bazinda, toplam 13 cihazda, yapamadigi sinirlarin ölçülmesiyle maksimum kas gücü tespit edilir. Daha sonra kaslarin fonksiyonunu dogrudan ilgilendiren fiziksel ve ruhsal stresler, günlük yasam aktivitelerindeki yogunluklar ve geçirilmis hastaliklarin kat sayilarinin hesaplanmasi gerekir. Kisinin ulasabildigi maksimum kas gücü, degerlendirmelerimizle elde edilenen katsayilar matematiksel bir formülle çalisilir. Böylece kisinin her kas grubunda kaç tekrar sayisiyla kaç kilo çalisacagi ortaya çikar. E.F.E.E. programinda her dönem 12 seanstir. Her dönem sonunda kaslarin gücü yüzde 5-10 arasinda artar, vücudun fonksiyonel kapasitesi yükselir.”
FONKSIYONEL KAPASITEYI ARTIRMAK ÖNEMLI
Insan vücudunun her türlü agir bedensel ve ruhsal strese dayanabilmesi için ideale göre ortalama yüzde 80 oraninda kas gücüne sahip olmasi gerekir.
Kaslarin sahip oldugu fonksiyonlarin sadece egzersiz kapasitesi açisindan degil, genel saglik açisindan da son derece önemli oldugunu söyleyen Yeditepe Üniversitesi Bagdat Caddesi Poliklinigi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmani Dr. Semra Ercan, su bilgileri verdi:
“Kaslarin birinci fonksiyonu, metaboliktir. Bütün organlarimizin ihtiyaci olan enerjinin saglanmasi için gerekli olan metabolik faaliyetler kas hücrelerindeki mitokondrilerde olur. Ikincisi ise, hareket etmemiz ve bunun için gerekli olan enerjinin saglanmasidir. Dolayisiyla insanlarin fonksiyonel kapasitesini artirmak, hayatin sorunsuz devami için çok önem tasir.”
HEM FIZIKSEL HEM DA RUHSAL STRES ETKI EDIYOR
Dr. Semra Ercan, “Örnegin 20 yasindaki bir kisinin bedensel ve ruhsal stresi var, bilgisayar basinda oturarak çalisiyor ve devamli düsünmek zorunda. Bunun yarattigi gerilim, kaslarda da gerilime neden olur. Bunlar da kütle fonksiyon kaybiyla sonuçlanir. Eger kisinin ekleme yük bindirmeyecek kadar kas gücü varsa, 90 yasinda bile olsa o isi yapabilir. Eklemlerinde ileri derecede dejenerasyon olsa bile, ekleme yük binmez. Dolayisiyla dejenerasyonda enflamasyon olusmaz ve agri ortaya çikmaz. Eger isin yapilabilmesini karsilayacak kas gücü yoksa, kisinin eklemlerinde hiç bir dejenerasyon olmasa bile, o isi yaparken eklemlerine yük biner. Ayni isi günlük yasantida devamli yapmak zorunda ise, eklemlerde enflamasyon ve zaman içinde giderek kalici dejenerasyonlar, kronik agrilar, hastaliklar ortaya çikar” dedi.
KAS GÜCÜ EKSIKLIGI BIRÇOK HASTALIGI BERABERINDE GETIRIYOR
Kas gücü eksikligine bagli fonksiyonel yetersizligin birçok hastaliga davetiye çikarabilecegini söyleyen Dr. Semra Ercan, “Kas gücü zayif olan kisilerde, eklem problemleri, sikligi giderek artan diyabet, tiroid problemleri, kalp hastaliklari, hipertansiyon, yaslilikta görülen depresyon, osteoporoz, obezite daha sik ve yogun görülür. E.F.E.E. programi, sporcu sagligi açisindan da sakatlanma risklerini azaltarak performans artirmaya yönelik kalici kazanimlar sagliyor. Ayrica ortopedik rehabilitasyonda tedavi amaçli kullanilabiliyor. Kisilerin mevcut hastaliklarina ragmen hastalik belirtilerinin minimale indirilmesine yardimci oluyor.”
9 YASINDAN 90 YASINA KADAR HERKES UYGULAYABILIYOR
Dr. Semra Ercan, programin, her yas grubundaki kisinin hareket kabiliyeti ve hastaliklarinin siddetinin azaltilmasi için önemli oldugunun altini çizerek sunlari anlatti: “Kas hücresi mitokondrilerinin fonksiyonlarinin azalmasi, metabolizmada ciddi aksakliklara de neden olarak, pek çok sistemik hastaligin yerlesmesini kolaylastiran bir faktördür. Bu nedenle, diyabet, obezite, osteoporoz, hipertansiyon, bazi tiroid hastaliklarinda kaslarin fonksiyonel kapasitesinin artirilmasi önemlidir.”
PROGRAMI UYGULAYANLAR DENEYIMLERINI ANLATTI
Yasemin Mutlu (60) “Hayatimda spor hiç eksik olmadi ama hep yanlis teknikler uygulayarak kendimi sakatlamisim. Spor yaptigimi sanip, vücuduma zarar vermisim. Spor salonlarinda kendimce, o büyük agirliklari kaldirip indirirken ya da kullanirken kendimi güçlü hissederdim. E.F.E.E. programi ile çok daha düsük agirliklarla, çok daha saglikli, fit ve iyi oldugumu hissediyorum. Kaslarim yerine geldi” seklinde konustu.
Gülay Dogan (60) “Çok uzun yürüyüsler yapan biriyim. Eskiden tenis oynardim. O zamanlarda geçirdigim sakatlanmalar veya vücuduma yapmis oldugum yüklenmelerin sonucunda rahatsizliklarim ortaya çikti. Ama sonra E.F.E.E. programi hayatimin bir parçasi oldu” ifadelerini kullandi.