IYI INSAN NASIL YETISMELIDIR?
Insani insan yapan temel degerler vardir. Bunlarin bir kismi soyut, bir kismi ise somuttur. Bunlar; Tasavvur, kalp, organlar, davranislar, karakter vb. dir.
Tasavvur, kavramsal olarak düsünme demektir. Düsünmenin iki yönü vardir:
1.Yüzeysel düsünme,
2.Derinlmesine düsünme.
Tasavvur, derinlemesine düsünme kategorisine daha yakindir. Olaylarin, olgularin ve esyanin arka planini görebilmek, derinlemesine analiz edebilmek,” esyanin hakikatini” anlamak için, çok degiskenli fonksiyonlarla yaklasmak, tasavvurla ilgili zihinsel etkinliklerdir.
Bu baglamda; neden, Niçin ve Nasil? Sorulari da zihinsel fonksiyonlarimizin daha islevsel hale gelmesine katkida bulunurlar.
Bu tarz yaklasimlar, hayati ve esyayi anlamlandirir ve derinlik katar.
“Tasavvur insani olursa, kalp insani olur”.
Tasavvur ve kalp arasinda yakin bir iliski ve iletisim vardir. Kalp zarf ise, Tasavvur mazruftur. Mazruf, zarfi anlamlandirir ve biçimlendirir. Asil olan mazruftur. Mazruf, tasavvur olunca, kalp ona göre sekil alir. Tasavvurdaki bir derecelik sapma, istikbalde telafisi zor sapmalara neden olabilir. Dolayisiyla tasavvurun istikametinin dogru olmasi, hayati derecede önemlidir.
“Kalp insani olursa, organlar insani olur”.
Kalp ve beden arasinda da zarf-mazruf iliskisi vardir. Beden zarf ise, Kalp mazruftur. Mazruf, zarfi biçimlendirdigi için, Kalp da bedeni, dolayisiyla organlari biçimlendirir ve yönlendirir. Iyi kalpli bir insanin davranislarinin kötü olmasi mümkün degildir. Aksi halde, paradoks olur.
Kalp, komuta merkezidir. Bütün organlarin sevk ve idaresi bu merkezde gerçeklesir. Bir bilge kisinin ifadesiyle, “Beden ülkesinin baskenti kalptir. Baskent düserse, ülke düser. Baskent kurtulursa ülke kurtulur”.
Kalbimize iyi bakmamiz lazim. Onu her türlü ayrik otlardan arindirmamiz gerekmektedir.
“Organlar insani olursa, davranislar insani olur”.
Davranislarimiz da karakterimizi belirler. Davranislari pozitif olan karakterli kisiliklere, toplumun oldukça ihtiyaci vardir. Bu tip insanlar, rol-model insanlardir. Rol-model insanlar, sadece kendileri için yasamazlar. Tüm toplumsal katmanlar için yasarlar. Bu rol-model insanlarin yetismeleri için belli asamalara ihtiyaç vardir. Bu asamalari en güzel sekilde ifade eden bir anonim söz vardir. O da sudur:
“Bir düsünce ekerseniz, Bir davranis biçersiniz.
Bir davranis ekerseniz, bir aliskanlik biçersiniz.
Bir aliskanlik ekerseniz, bir karakter biçersiniz.
Bir karakter ekerseniz, bir kader biçersiniz”
Özetle; ne ekerseniz onu biçersiniz.
Dünyadaki yol haritamiz da hiç kuskusuz kaderimizdir. Karakterimizin olusmasindaki zemin önemlidir. Bu zeminin temel parametreleri iyi seçilmelidir.
“Dogru, gerçek, asil, saf, iyi ve mükemmel olan her ne varsa”, tasavvurlarimizi(düsüncelerimizi), bunlar üzerine insa etmeliyiz. Bu düsünce dünyamizi, uygulamalarimizla uyumlu hale getirerek taçlandirmaliyiz. Aristo’nun dedigi gibi, “Iyi olmak isteyen bir insan, iyi seyler yapmadikça iyi olmaz.”
Söylemlerimiz ve eylemlerimiz uyumlu olmali. Bir bilge kisinin ifadesiyle, “Halkimizin akli gözündedir. Gördügüne inanir.”
“Biz bir taraftan yaban otlarini ayiklamaya çalisirken, diger taraftan çiçekleri (Erdemleri) dikmeye ve bunlari yetistirmeye odaklanmaliyiz.”
Erdemleri dikmek ve yetistirmek, iyi insanlarin yapacagi islerdir.