KÜTAHYA/GEDIZ'IN
MEDAR-I IFTIHARI OLAN,
SAATÇI SERIF AMCA ILE
MERHUM ADNAN MENDERES'IN DEMOKRAT. PARTININ KURULUSU IÇIN
BIRLIKTE ÇALISMA HATIRASI :
Demokrat Parti (DP)
7 Ocak 1946'da
Celal Bayar, Adnan Menderes,
Fuat Ko¨pru¨lu¨ ve Refik Koraltan tarafindan kuruldu.
Menderes, Demokrat Partinin tanitimi ve ülke çapinda parti teskilatlarinin kurulusu için yurt gezileri düzenlemektedir.
Bunun üzerine, ilçemiz Gediz'in cemiyet hayatinda önde gelen simalarindan ,
Saatçi Serif Dogan,
Küreçioglu (Kürekç'o)
Süleyman Gülkilik,
Mehmet Saraoglu ve
Saraç Cafer (Kulan) gibi degerli sahislardan mütesekkil 14 kisi, Menderes'i Gediz'e davet ederek Demokrat Partinin
Tüzügü, Amaci ve Parti çalismalari hakkinda bilgi alisverisi yapip ona göre
Gediz'de parti kurmaya karar vereceklerdir.
Menderes, yaninda yol arkadasi Refik Koraltan ile birlikte, üstü açik bir otomobil ile Gediz'e gelmisler.
Serif amca ile birlikte
14 güzide adam, Eskigediz'de
Kömür Madenleri yolu üzerinde, Çay Kiyisinda, Belediye Kantari yakinlarinda,
Pazar'o Faik bey (Faik Pazaroglu) amcanin bahçesinde Erkeç Kebabi çevirip Menderes'e bir güzel ziyafet çekmisler.
Ziyafetin ve sohbetin koyulastigi hengamede.
Saatçi Serif amca Menderes'e hitaben;
-Ey Sn.Menderes !..
Sayet Demokrat Parti iktidar olursa, yillardir yasaklanan ve
"TANGIR-TUNGUR" sekline çevrilen Ezan-i Muhammedîyi
aslî sekline çevirerek serbest biracakmisiniz ?
diye bir soru sorar.
Merhum Menderes, Serif amcanin yüreginden gelen bu masumane sorusuna tereddütsüz sekilde ;
-Tabii ki ...Tabii ki...
Serbest birakacagiz insaallah.
Ezan-i Muhammedî yi serbest birakmak bize nasip olacak Allahin izniyle"
diye zihinlerde sek ve süphe birakmayacak sekilde net olarak cevap vermis.
Bunun üzerine Saatçi Serif Amca, Gediz'in mahallî agziyla;
- Sartlarim Sart'olsun, aha simdi seni, ölesiye destekleyecegiz ve Demokrat Partiyi'de hemen kuracagiz demis.
Serif amca bu arada camilerde okunan o uyduruk ezani mizah etmek için sözlerini su sekilde uyarladigi bir "uyduruk ezani" Menderes'e hitaben okumus:
"TANRI ULUDUR,
TANRI ULUDUR.
MEMURLAR ,
SÜKRÜ SARACOGLU'NUN KULUDUR.
HAYDIN SEKER'E,
HAYDIN PIRINC'E,
HAYDIN ETIBANK'A !.."
Merhum Menderes, o uyduruk ezani duyunca gülümsemis ve
-Ezan-i Muhammedî yi serbest birakip tekrar aslî sekline çevirmek, insaallah bize nasip olacak" demis.
Serif amcanin bu sözleri söyledigi zamanlarda, devletin basina cebelles olan malum zihniyet aleyhine ve
Ezan-i Muhammedî lehine konusma yapanlari, jandarma yakalayabildigini apar topar götürüp sorgusuz sualsiz kodese tikiyormus. Jandarmanin götürdügü de kolay kolay evine geri dönemiyormus.
Gediz'de Demokrat Parti böylelikle kurulmus.
Gediz'de Saatçi Serif amcaya
"DELI SERIF" de derler.
Malûm ya ;
Atin Has'ina "DORU",
Adamin Has'ina da
"DELI" derler.
Serif amca, gözü kara, cesur mu cesur birisi..
Hastaya, çaresize ve garibana karsida yufka yürekli, babacan biriydi.
Garip-Gurabaya kimseler duymadan, çaktirmadan yardim ederdi.
Sokak köpeklerini beslemek için firindan hergün birkaç ekmek alip önlerine atardi.
Köpeklere ekmek atarken de
görünüste köpeklere karsi -ama aslinda- zamanin zalim ve gaddar idarecilerine karsi küfürler savurarak ekmek atardi;
- Al!.. bilmem ne ettigimin I...nüsü, R*c*p Pe*eri,..
vb. seklinde küfürler sarf ederdi.
Bu küfürleri duyan muhalif tayfadan kisiler, Saatçi Serif amca için Gediz C.Savciligina sikayete gitmisler.
Savci bey de Serif amcayi makamina çagirarak;
- Serif Aga!.. Sen filânca siyasetçiye küfretmissin, hakkinda sikayet var" demis.
Serif amca, lafin altinda kalmayan, oldukça zeki ve kurnaz birisi...
-Savci bey, ben sokak köpeklerine sövüyorum. Herbir köpegime bazi siyasîlerin adini taktim.
Onlarin adi öyle iste...
Ben köpeklere sövüyorum,
siz niye gocunuyorsunuz ki , yoksa köpekle akrabaliginiz mi var? diye savciya cevap verir.
Savci da bu durum karsisinda saskina döner.
Zile basip odaciyi çagirir ve:
-Alin bu deliyi basimdan" diyerek Serif Aga'dan kurtulur.
Gelelim Demokrat Partiye...
Demokrat Partinin teskilâtlanmaya baslamasi ve
ülke çapinda gördügü itibar ve sevgi selini gören mevcut iktidar, Demokrat Parti'nin ülke çapindaki teskilatini tam olarak kurmasini beklemeden
ülke yönetimini -Demokrat Partiye kaptirmamak- adina
ERKEN VE BASKIN SEÇIM YAPMAK ISTER...
Demokrat Parti'nin bütün elestirilerine ragmen, Demokrat Parti'nin kurulusu üzerinden henüz 4 ay geçmeden malum iktidar tarafindan "Erken Seçim" karari alinarak, o¨nce yerel, ardindan da Genel Sec¸im sürecine girilmis.
26 Mayis 1946'da yapilan yerel seçimlere girmeme karari alan Demokrat Parti,
kendi partililerini sandiga gidip gitmemekte serbest birakmis.
CHP'nin kazandigi 1946 Genel Seçimlerinde Menderes, memleketi Aydin'dan degil
Kütahya'dan milletvekili seçildi.
1950 de yapilan
Alenî oy...
Gizli Tasnif...
Yani oylar, herkesin gözü önünde, kimin nereye oy verdigi görülecek sekilde açikça ve alenî olarak atilip
oylarin sayilmasi ve kimin ne kadar oy aldiginin tasnif edilmesi de kapali kapilar ardinda, türlü-türlü dolaplar çevrilerek, hile-hurda karistirilarak yapilmis.
1950 de yapilan Genel Seçimler, yukarida anlatildigi gibi çesit çesit hilerle
yapilmasina ragmen Genel Seçimlerinde Demokrat Parti,
ezici çogunlukla iktidar olmustur.
Demokrat Partinin iktidar olmasi, ilçemiz Gediz'de bayram havasinda sevince vesile olmustur.
Menderes ülke yönetimini devraldiktan sonra Saatçi Serif amca, dükkâninda ve evinde hergün radyodan haber saatlerini takip eder olmus.
Zira Serif amcanin derdi,
Menderes'in söz verdigi,
Ezan-i Muhammedî'nin serbest birakilma konusudur.
Menderes iktidar olmasinin ardindan aylar geçmesine ragmen, radyo haberlerinde
Ezan-i Muhammedî konusunda hiç haber geçmemekteymis.
Bunun üzerine cani sikilan ve belki de aldatildigi zehabina kapilan Serif amca, Basvekil Menderes'e mektupla o konuyu sormak istemis.
Serif amca kendisi yazmayi bilemedigi için mektubu,
samimi arkadasi
GANGIRDAN'O KÂMIL EFENDIYE yazdirmis.
Bu amaçla arka arkaya belki de üç defa mektup göndermis ama her nedense Menderes'ten mektubuna cevap alamazmis.
Zira, Menderesin yakin çevresi Mason zihniyetli kisilerden mütesekkil adamlardanmis.
Mektubun Menderes'e ulasmasini istemiyorlarmis.
Nasil olduysa mektubun biri Menderese ulasmis, Menderes de hiç vakit geçirmeden hemen cevabini göndermis:.
-Serif bey, MÜSTERIH OL !..
Serif amca da Ezan serbest birakacagina kanaat getirir ve
Gediz'de ilk ezani da kendisi okumaya niyetlendigi için
halktan uzak yerlerde. kendisine ait bag-bahçelerde
Ezan-i Muhammedî'yi aslî seklinde okuma antremanlari yaparak kendini bu konuda kusursuz sekilde yetistirmeye baslamis.
Nice zaman sonra Ezan-i Muhammedî serbest birakilmasi kanunen gerçeklesip yurt çapinda ilgili yerlere talimatlar gönderildiginde, aralarinda yaptiklari anlasmaya göre,.
Ulu Camiinde (Ama oldugu için Rahmetliye Kör Hafiz da derlerdi) Comburtl'o Hafiz Mehmet (Erdogan) Efendi,
Bodur Camiinde:
Hafiz Ethem Efendi,
Eminaga Camiinde ise:
Saatçi Serif amca okuyacaktir.
O tarihlerde Gediz Camilerinde ve belki de ülke çapindaki camilerde hopörlör henüz kurulmamistir.
Bu üç kisinin de sesleri güzel ve gürmüs. Bunlarin okudugu ezanlar, Gediz'in Eceköy ve Sazak köylerinden dahi duyulurmus.
1950 senesinin bir Ramazan Cumartesi günü ögle vaktinde ilk önce Saatçi Serif amca baslamis ;
ALLAHÜ EKBER,
ALLAHÜ EKBER !..
Sonra sirasiyla
Hafiz Ethem ve
Hafiz (Comburtl'o) Mehmet Erdogan amcalar...
15 yil sonra ilk defa
ALLAHÜ EKBER,
ALLAHÜ EKBER !..
Seklinde ezan sesi duyan ve
Eminaga Camii arkasinda evi olan Gediz'de hali-kilim
(eski saat,..vb) saticisi Kel Murat lakapli amcanin kaynanasi
(IREBIYE teyzenin anasi) ;
-Aman ya Rabbi !..
Bu günleri de mi görecektik" diyerek heyecanindan bayilip düsmüs.
O tarihlerde Usak'tan Gediz'e deve kervanlariyla tuz satmaya gelinirmis.
Eminaga camiinin yakinindaki
Sira Çesmeler'den su içmeye gelen ve oralara IH' mis vaziyette bekleyen develer,
ALLAHÜ EKBER,
ALLAHÜ EKBER !..
nidalarini duyar duymaz aniden ayaga kalkmislar.
Eminaga Camii'nin minaresinde Ezan okumakta olan Saatçi Serif amca
heyecandan bayilan kadini ve ayaga firlayan develeri görünce -göz yaslarini tutamayarak- zar zor sekilde
ezani okumaya devam etmis.
Merhum Menderes,
Ezan-i Muhammedî'yi serbest biraktigi, Kuran Kurslari ve
Imam Hatip Okullarinin sayisini çogalttigi için muhalif tayfadan ve askeriye içindeki.
Sabetayist kökenlilerden
nefret kazanmistir.
Menderes, müslüman halkimizin inanci ve dinî yasantisi için yaptigi bu cesur hizmetlerden dolayi, Üstad Bediüzzaman Said Nursî (ra) tarafindan
ISLÂM KAHRAMANI MENDERES
ünvanina layik görülmüstür.
Saatçi Serif amca ve
beraberindeki o cesur-yürek amcalar da --insaallah-
Mahserde Menderes gibi
ISLÂM KAHRAMANI muamelesi görsünler.
Saatçi Serif amcanin küçük oglu Merhum Halil Ibrahim Dogan agabey de kardesim Oguz'un kayinpederidir.
1970 Gediz Depreminden önce Saatçi Serif amcalarla çok yakin komsuyduk da...
Evlerimiz neredeyse karsi karsiya gibiydi.
Mekâniniz Cennet olsun,
Ey Menderes...
Ey Saatçi Serif amca,
Nurlarda yatin insaallah !..
Not:
Bu hatiralari, Saatçi Serif amcamizin sagliginda bizzat kendi agzindan ve kismen de ogullari Metin ve Halil Ibrahim agabeylerden dinledim.
Ugur YOSUMAZ / Kütahya