Çocugunuzda bu sikayetler sik tekrarliyorsa!
Romatizma denilince sadece eklemlerin etkilendigi durumlar akliniza geliyor olabilir, fakat romatizmal hastaliklar eklemler disinda; cilt, bag dokusu, tendonlar, damarlar ve neredeyse tüm iç organlarda etkilenmelere neden olabiliyor. Acibadem Maslak Hastanesi Çocuk Sagligi ve Hastaliklari, Çocuk Romatoloji Uzmani Doç. Dr. Ferhat Demir, “Eriskin yasta gördügünüz romatizmal hastaliklarin birçogu çocukluk çaginda baslangiç gösterebilmektedir. Bunun yaninda çocukluk çagina özgü onlarca romatizmal hastalik, maalesef çocuklari etkileyebilmektedir” diyor. Bu hastaliklarin birçogunun, bagisiklik sisteminin düzensiz ya da asiri çalismasindan kaynaklandigini, bilinen en sik tetikleyicilerin ise stres, travma ve enfeksiyonlar oldugunu belirten Doç. Dr. Ferhat Demir “Tetikleyicilerin mümkün oldugunca azaltilmasi, saglikli beslenme ve düzenli egzersiz tedavide önemli rol oynamaktadir. Tabi ki, tüm bunlarin, medikal tedaviler esliginde bir çocuk romatoloji uzmani tarafindan hasta özelinde düzenlenmesi gerekmektedir” diyor. Tedavide erken teshisin önemli oldugunu vurgulayan Doç. Dr. Ferhat Demir, çocuklarda romatizmal hastaliklarin 8 önemli belirtisini anlatti, önemli uyarilar ve önerilerde bulundu.
Eklem sikayetleri (Agri, sislik, hareket kisitliligi, topallama)
Çocuklarda romatizmal hastaliklarin en sik bulgusu eklem sikayetleridir. Herhangi bir eklemdeki agri, buna eslik eden hareket ettirmede zorluk, eklem cildi üzerinde kizariklik-isi artisi veya eklemde gözle görülür bir sislik bulgusu, geçici ya da kalici bir romatizmal hastaligin ilk bulgusu olabilir. Özellikle bu bulgularin kisa süreli olmamasi ya da tekrarlamasi durumunda, çocugun vakit kaybedilmeden degerlendirilmesi gerekir.
Tekrarlayan ates
Doç. Dr. Ferhat Demir “Ates, bagisiklik sisteminin farkli nedenlerle uyarilmasi sonrasi aktiflesmesinin ve vücudumuzun korunmasina yönelik reaksiyonun bir göstergesidir. Eger bu atese neden olabilecek bir enfeksiyon durumu yoksa, romatizmal ates hastaliklarini da degerlendirmek gerekmektedir” diyor. En sik karsilasilan romatizmal ates nedenlerinin, ‘periyodik ates sendromlari’ olarak adlandirilan, tekrarlayan dirençli atesler ile giden hastaliklar oldugunu belirten Doç. Dr. Ferhat Demir söyle konusuyor: “PFAPA sendromu (tekrarlayan ates) ve Ailevi Akdeniz atesi (FMF) hastaligi ülkemizdeki en sik sebeplerdir. Bu hastaliklarda, belirli periyotlar ile (1/2 hafta-3/4 ay araliginda) tekrarlayan ates, karin agrisi, gögüs agrisi, bogaz enfeksiyonu, döküntü, ishal ve lenf bezlerinde büyüme gibi bulgulardan biri veya birkaçi görülebilir.”
Uzamis ates
Atesin enfeksiyondan kaynaklanmadigi tespit edildiginde, atesli romatizmal hastaliklarin tanida degerlendirilmesi gerekir. 5 gün ve daha uzun süren ates tablosunda Kawasaki hastaligi adi verilen bir damar romatizmasini, 2 hafta ve daha uzun süren ates durumunda ise atesli eklem romatizmasini tanida düsünmek gerekmektedir.
Tekrarlayan bogaz enfeksiyonu
Çocuk Romatoloji Uzmani Doç. Dr. Ferhat Demir “Ortalama 3-4 hafta ara ile tekrarlayan dirençli ates, tonsillit (bademcik iltihabi), farenjit, agizda aft-yara ve boyun lenf bezlerinde büyüme sikayetleri, PFAPA sendromunun bulgularindandir. Maalesef bu bulgular, siklikla bogaz enfeksiyonu ile karistirilabilmekte ve hastalar gereksiz antibiyotik tedavisi alabilmektedir” diyor.
Kas agrisi - kas güçsüzlügü
Tekrarlayan ya da uzamis bir kas güçsüzlügü-kas agrisi durumunda, çocuklarin romatizmal hastaliklar yönünden degerlendirilmesi gerekir.
Cilt döküntüleri
Doç. Dr. Ferhat Demir ”Romatizmal hastaliklar, farkli tipte cilt döküntüleri ile karsimiza çikabilmektedir. En sik görülenlerden biri ürtiker (kurdesen) olarak adlandirilan, gün içinde solabilen, kasintili cilt döküntüleridir. Bu döküntüler özellikle ates birlikteliginde bir romatizmal hastalik isareti olabilir. Ayrica petesi ya da purpura adini verdigimiz, vücudun farkli bölgelerinde tekrarlayabilen, cilt alti farkli büyüklerde kanama odaklarinin olmasi da vaskülit olarak adlandirdigimiz romatizmal damar hastaliklarinin belirtilerindendir. Livedo reticularis olarak adlandirilan cildin alacali görünümü de, yine romatizmal bir damar hastaliginin ilk bulgusu olabilir” diyor.
Tekrarlayan agiz yaralari (oral aft)
Tekrarlayan agiz içi yaralari-aftlar, altta yatan romatizmal bir hastaligin isareti olabilecegi gibi, tamamen iyi huylu olarak da gelisebilir. Bunun yaninda, kansizlik ve vitamin eksikliklerine bagli da agiz yaralari ortaya çikabilir. Behçet hastaligi, PFAPA sendromu, Çölyak ve Crohn hastaligi gibi romatizmal ve/veya bagirsak iliskili hastaliklar, tekrarlayici agiz yaralarina neden olabilir. Yilda 3-4’den fazla agiz yarasi çikan çocuklar, bu yönlerden mutlaka degerlendirilmelidir.
Tekrarlayan karin agrisi ya da gögüs agrisi ataklari
Doç. Dr. Ferhat Demir, “Farkli dönemlerde ortaya çikan tekrarlayici karin veya gögüs agrisi durumlari, periyodik ates sendromu adini verdigimiz, atesli romatizmal hastaliklar zemininde gelisebilir. Ailevi Akdeniz atesi, bu hastaliklarin ülkemizde en sik görüleni olup, nedenin bulunamadigi karin agrisi durumlarinda mutlaka akilda tutulmalidir” diyor.