Çocuk beslenmesinde önemi tartisilmaz olan besinler arasinda ilk sirayi alan sütün tüketimini tesvik etmek amaciyla 27 Eylül, Dünya Okul Süt Günü olarak belirlenmistir. Belirlendigi tarihten bu yana özellikle okullarda süt tüketiminin yararlarindan bahsedilen etkinlikler yapilarak toplumda farkindalik kazandirmak amaçlanmistir.
Çocuklar için süt neden önemli?
Süt, dünyaya geldigimiz ilk andan itibaren beslenme ve saglik için mucizevi bir öneme sahiptir. Yeni dogan bir bebegin ihtiyaci olan besin ögelerinin tamami anne sütü tarafindan karsilanir. Anne sütünün mucizevi bir besin olmasinin yani sira çocukluk ve okul çagi döneminde de süt tüketimi beslenme açisindan önemlidir. Süt; yag, protein, karbonhidrat, su, vitamin, mineraller ve diger bilesenler gibi zengin içerige sahip olmasi sebebiyle besleyiciligi yüksek bir gidadir. Anne sütü, bitkisel sütler ve hayvan sütleri arasinda içerdikleri besin bilesenleri ve çocuk sagligi üzerine etkileri açisindan farkliliklar vardir. Ulasilabilir ve daha ekonomik olmasi açisindan genellikle çocuklarda hayvansal süt tüketimi yaygindir.
‘Kemik ve dis sagligini etkiliyor’
Kalsiyum, D vitamini ve fosfor içerigi sayesinde çocuklarin kemik ve dis sagligi için çok önemlidir. Büyüme gelisme dönemindeki çocuklarin yeterli ve kaliteli proteine ihtiyaçlari vardir. Bu gereksinim ilk olarak anne sütüyle karsilanmakta sonrasinda ise çogunlukla inek sütüyle karsilanmaktadir. Kaliteli protein-aminoasit, çocuklarin güçlü kaslara ve ögrenme becerilerine sahip olmasina fayda saglayabilir.
Çocuklara enerji ve bir dolu yararli besin ögesi karsilamasinin yani sira uzun süre tok kalmalarini da saglayabilir. Soya veya badem sütü gibi bitkisel sütler, laktoz intoleransi ya da sütün tadini sevmeyen çocuklar için alternatif olabilir. Fakat besin içerikleri inek sütü ile ayni olmadigindan bitkisel süt tercih eden çocuklarin ek takviyeler almasi gerekebilir.
Hangi süt tercih edilmeli; Yagsiz, yarim yagli, tam yagli?
Çocuklarin özellikle beyin gelisimleri için beslenmelerinde yaga da ihtiyaçlari vardir. Bu nedenle, çocuklarin yagsiz süt tüketmeleri önerilmez. Fakat hayvansal kaynakli besin olan sütün yüksek doymus yag içeriginden dolayi bu seçim porsiyon kontrolüne dikkatle belirlenir. Ek olarak günlük kalorinin 10'undan fazlasinin doymus yaglardan gelmemesi önerilir. Güçlü kemikler, saglikli disler ve ögrenmeye açik bir zihin için çocuklarin yeterince süt içme aliskanligina sahip olmalari gerekir.
Fazla süt tüketimi zararli mi? Günlük ne kadar süt tüketilmeli?
Süt enerji içerigi yüksek bir besin oldugundan porsiyon olarak sütün fazla tüketilmesi enerji alimini artirir dolayisiyla kilo artisina sebep olabilir. Içerigindeki hayvansal yag sebebiyle aile öyküsünde kalp-damar rahatsizliklari bulunan çocuklarin sütü ihtiyaçlarindan fazla tüketmeleri riskli olabilir. Sütte bulunan kalsiyum minerali fazla alindiginda vücut için yararli olan bir diger mineral olan demirin emilimini azaltabilir. Çocuklarin günlük olarak süt ve süt ürünü gereksinimleri 2-4 porsiyon araligindadir. Kahvaltilarinda bir dilim peynir tükettikleri düsünüldügünde geriye kalan 2-3 porsiyonluk süt ürünü ihtiyaçlarini süt, kefir ya da yogurttan yana kullanabilirler.
Okullarda süt dagitma programi yayginlasan bir uygulamadir ve çocuklarin beslenmesinin önemli bir parçasidir. Çocuklarin hizlica ulasabilecekleri ve tüketebilecekleri bir besin olmasindan dolayi okuldaki beslenme gereksinimlerine katkida bulunur. Beslenme çantalari ve okuldaki ulasabilecekleri besinler çocuklarin genel sagligi, gelisimi, ögrenme kabiliyetleri ve okul basarisi için oldukça önemli ve etkilidir.