Memur-Sen Izmir Il Temsilcisi ve Egitim-Bir-Sen Izmir 1 No’lu Sube Baskani Ali Kaya, 2021 yili Asgari Ücret Tespit Komisyonunun oy çokluguyla (ve isçi tarafinin muhalefetiyle) aldigi karar ile 2.825,90-TL olarak belirlenen asgari ücreti degerlendirerek “Asgari ücretin net olarak artmasini, vergi adaletsizliginin azalmasini, gelir vergisinin gelir-maas-ücret tüketen unsur vasfindan kurtulmasini saglayacak adimlar; kamu maliyesine asgari düzeyde maliyet ve devlete, millete, kamu yönetimine ve kamu görevlilerine Yeniden Büyük Türkiye hedefi noktasinda azami düzeyde cesaret ve gayret katkisi saglayacaktir” açiklamalarinda bulundu.
Baskan Kaya açiklamalarina su sekilde devam etti;
Artis orani; enflasyonda hedefin degil gerçegin dikkate alindigini gösteriyor
“Asgari ücretin tespitinde en dikkat çeken husus, artis oranini enflasyon hedefine göre degil gerçegine göre belirleme çabasidir. 2020 yili enflasyonunun 15’i asacagi neredeyse kesinlesti. 2021 yili enflasyonunun ise en iyimser beklentiyle dahi 10’u asmasi öngörülüyor. Asgari ücretteki 21.56’lik artis, bu yönüyle 2020 yilina ait mevcut TÜIK enflasyon verisinin üzerinde fakat 2021 yili enflasyon hedefi/tahmini ile 2020 enflasyonuyla birlikte degerlendirildiginde, enflasyona karsi mutlak koruma saglamanin gerisindedir.
Bilindigi gibi, asgari ücret yillik belirlenmekte ve alti aylik dönem sonunda enflasyona dayali bir artisa tabi tutulmamaktadir. Bu bilgi ve veriler çerçevesinde asgari ücretteki artis; kötümser bakisin üzerinde, iyimser beklentinin altinda seklinde tanimlanabilir. Daha açik ifadeyle 2021 yili asgari ücreti; ne felaket tellallarinin ekmegine yag sürmüs ne de gelir dagiliminda adalet isteyen ve bekleyenleri tam olarak mutlu etmistir.
Enflasyon, kur ve faiz artislari birlikte ela alinmali ve maaslara yansitilmali
Bu tablo; kalkinan, büyüyen, gelisen, misyonunu derinlestiren ve vizyonunu genisleten Türkiye fotografiyla uyumsuzdur. Bize göre Türkiye, daha yüksek tutarda asgari ücret belirleyecek, dar ve sabit gelirlisine, isçisine, emeklisine, kamu görevlisine daha üst düzey hayat standardi saglayacak siyasi, idari ve iktisadi güce de bunun için gereken maas ve gelir düzeyini temin edecek ekonomik güce ve büyüklüge de sahiptir. Bu gücün ve büyüklügün sonuç üretmesi için yapilmasi gereken; kaynagi ve geliri adil paylasmak konusunda karar almak ve kararli olmaktir.
2020 yili kismen pandeminin de etkisiyle enflasyon, kur ve faiz tarafindan özellikle emek kesimini zorlayan yukari yönle ve olumsuz etkili süreçlere, artislara zemin olmustur. 1 Ocak-31 Aralik aksinda; faiz oranlarinda 80’lere varan artis, enflasyon hedeflenenin neredeyse 100 üzerinde gerçeklesmistir. Kur tarafinda 25-35 bandinda, altin tarafinda ise 40 seviyesinde yükselis söz konusudur. Maas ve ücretlerde yapilacak artisin bütün bu veriler birlikte ele alinarak belirlenmesi adaletin, hakkaniyetin, insan onuru ve saygin is noktasinda çalisma hayati hassasiyetlerinin geregi olarak görülmelidir.
Faiz oranlarindaki artisin maas ve ücretlerdeki artistan fazla olmasi herkesi rahatsiz etmeli
Maas ve ücretlerde meydana gelen artisin orani ile faiz oranlarinda meydana gelen artisin oranlari göstermektedir ki; faizlerdeki artis, maas ve ücretlerdeki artistan daha yüksektir. Faiz oranlarindaki artis, emek tarafina aktarilmasi mümkün kaynagin faize kaptirilmasi; hem sosyal adaletin teminini zorlastiran hem de ekonomik zafiyet olusturan bir sorun olarak görülmeli ve çözülmelidir.
Faiz oranlarinda ve bütçe faiz yüklerindeki artis; ekonomide ve iktisadi zeminde adaletin kaybina, gelir dagiliminda adaletin imkânsizlasmasina neden oldugu gibi sosyal politika araci konumundaki bütçe imkânlarinin kisitlanmasina de sebep olmaktadir. Mevcut asgari ücretin yüzde 21,56 oraninda artirilmasi; siyasi irade tarafindan gelir dagilimi adaletinin saglanmasina yönelik “dogru ve yetersiz adim” olarak tanimlanmalidir. Bu tanimlamayi hakli, makul ve makbul, sürdürülebilir kilmak ve gelir dagilimi adaletini saglamak noktasinda kararli olmak bakimindan siyasi irade/kamu isvereni açisindan birçok firsat ve imkân bulunmaktadir.
Toplu pazarlik; gelirde adaleti saglama imkâni ve ücretli kesimin payini artirma firsati görülmeli
2021 yilinda emek kesiminin maas, ücret ve gelirlerini belirlemeye yönelik toplu pazarlik süreçlerinde, siyasi irade ve kamu isvereni; emegin gelirlerini artirmaya, giderlerini azaltmaya, bu kurguyla da gelir dagiliminda adaleti saglamaya odaklanmalidir. Siyasi irade ve kamu isvereni, kamu görevlilerinin maas ve ücretlerini yükseltmeyi, maaslarindaki kesintileri ve giderlerine dönük maliyetleri düsürmeyi hedef olarak belirlemelidir.
Asgari ücret vergiden muaf olmali, maaslarda vergi yükü azaltilmali
Siyasi iradenin ve kamu isverenin 2021 yilinda emek kesimine, asgari ücretle geçinenlere, isçilere ve kamu görevlilerine yönelik ilk olumlu, kapsayici ve gelir adaleti hedefli adimi vergide adaleti saglamak olmalidir. Bu çerçevede, asgari ücretlinin net ücretini artiracak, gelir vergisi magduriyetini ve adaletsizligini ortadan kaldiracak biçimde “asgari ücrette gelir vergisi muafiyeti tam olmali” asgari ücretten vergi alinmamalidir. Benzer biçimde asgari ücretliden alinmayan tutarda gelir vergisi tutar, maas ve ücret geliri elde eden kamu görevlilerinden de alinmamali, böylece gelir vergisinin maaslari eriten, geliri düsüren, magduriyet üreten özellikleri ücretli ve maasli kesim için sona ermelidir. Bu amaçla, 2021 yili gelir vergisi matrah ve oranlarina iliskin Teblig’de kamu görevlileri ve isçiler açisindan 15’lik dilimin asilmasini engelleyecek özel matrah tutarlari belirlenmeli ya da gelir vergisinden muaf asgari ücret (ve kamu görevlilerinin maaslarindan da benzer tutarda vergi muafiyeti) uygulamasi hayata geçirilmelidir.
Asgari ücretin net olarak artmasini, vergi adaletsizliginin azalmasini, gelir vergisinin gelir-maas-ücret tüketen unsur vasfindan kurtulmasini saglayacak adimlar; kamu maliyesine asgari düzeyde maliyet ve devlete, millete, kamu yönetimine ve kamu görevlilerine Yeniden Büyük Türkiye hedefi noktasinda azami düzeyde cesaret ve gayret katkisi saglayacaktir”