Ülkemizde 1993 yılından bu yana yasak olmasına rağmen, anız yakma alışkanlığı devam etmektedir. Tarlada kalan sap ve köklerin yakılması, bazı köylüler tarafından toprağın daha kolay işleneceği ve verimin artacağı düşüncesiyle tercih edilmektedir. Ancak, anız yakmanın birçok olumsuz etkisi bulunmaktadır.
Anız Yakmanın Zararları
Anız yangını, yüzey toprağındaki organik maddelerin yok olmasına neden olur. Yakılan sap ve anızla birlikte toprağın bitki büyümesini destekleyen karbon ve azot miktarı azalır, bu da verim düşüşüne yol açar. Ayrıca, toprağın üst katmanında oluşan yüksek sıcaklık (50-75 °C), topraktaki ayrıştırıcı mikroorganizmaları ve yararlı canlıları zarar görmelerine neden olur. Anız yakmanın diğer zararları arasında hava kirliliği, trafik kazalarına sebep olan görüş kaybı, komşu tarlalara ve meyve bahçelerine zarar verilmesi gibi etkiler sayılabilir. En önemli sorunlardan biri de toprağın su ve rüzgar erozyonuna karşı daha hassas hale gelmesidir.
Orman Yangınları ve Anız Yakma
Son dönemde anız yakma sonucu ortaya çıkan orman yangınları büyük bir risk taşımaktadır. Özellikle orman kıyısındaki buğday ve arpa tarlaları bu bakımdan tehlike arz eder. Ülkemizde her yıl, anız yangınları sonucu binlerce dönüm orman yanarak yok olmaktadır. Orman yangınlarının %90’ının insan kaynaklı olduğunu göz önünde bulundurursak, anız yakma, sigara izmariti, enerji nakil hatlarından çıkan kıvılcımlar, piknik ateşi ve çoban ateşi gibi etkenler yangın riskini artırmaktadır. Bu durum, ormanlarımızın yok olmasına neden olmaktadır.
Çevre Bilinci ve Yasal Düzenlemeler
Kur’an-ı Kerim’de çevre felaketlerine dair yapılan uyarı, insan faaliyetlerinin doğaya verdiği zararı vurgular: “İnsanların kendi işledikleri (kötülükler) sebebiyle karada ve denizde bozulma ortaya çıkmıştır. Dönmeleri için Allah, yaptıklarının bazı (kötü) sonuçlarını (dünyada) onlara tattıracaktır.” (Rum 41).
Yasal düzenlemelere göre, 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 20’nci maddesine aykırı olarak anız yakanlara her dekar için 386,79 TL idari para cezası uygulanmaktadır. Ayrıca, anız yakma fiilinin orman ve sulak alanlara bitişik yerler ile meskûn mahallerde gerçekleştirilmesi durumunda ceza 5 kat artırılmaktadır.
Yangın İhbarı İçin İletişim Bilgileri
Yangın ihbarı için aşağıdaki telefon numaralarını arayabilirsiniz:
- 110 (Yangın)
- 177 (Orman Yangını)
- 155 (Polis İmdat)
- 156 (Jandarma İmdat)
- 112 (Hızır Acil)
- 122 (AFAD)
