Bal arilari sosyal yaratiklardir. Toplu halde yasarlar. Bal arilari asla birey olarak hayatiyetlerini sürdüremezler.
Arilar genellikle sonbahardan kisa girdikleri gibi bahara çikmazlar. Mutlaka ari sayisinda bir azalma olur. Bunu aricilik yapanlar bilir. Bunun sebepleri vardir.
Bu sebeplerin basinda kislik yiyecek, balin eksik olmasidir, arilar soguktan degil açliktan ölürler. Bu sebeple ari ailesinin durumuna göre kislik yiyecegi kovanda birakilmali.
Hatta bahara çikinca Ana Ari’nin yumurtlamasi için erken ilkbahara da yiyecek bulunmali ya da yedirmek gerekir. Erken ilkbaharda, Ana Ari soyunun devamini saglamak için yumurtlar.
Baharin ilk zamanlarinda polen baldan önce kovana getirilir çünkü bu dönemde henüz bal özü olusmamistir. Getirilen polenlerden ari sütü hazirlanir, yavrular yedirilir ve petekler kabartilir.
Soguk bölgelerde kislayan arilarda salkim bozulmadigindan bal tüketimi az olur lakin Ege Bölgesi gibi kisin sicak soguk dalgalanmasinda sicak günlerde ari disari çikar dolasir ama bal polen bulamaz, çalistigi için acikir ve bal tüketimi çok olur, çalisan ari erken kocalir.
Bu durumda içerideki bal yetersiz olursa mutlaka surup/kek ile yedirmek gerekir.
Erken ilkbaharda ariyi yedirmek Ana Ariyi yumurtlamaya tesvik eder.
Teknik ariciligi ilimle birlestirerek yürütmek gerekir. Aksi takdirde bazi konulari gözden kaçirip kovanlari komple söndürebiliriz.
Geçtigimiz 2021 yili yaz çok kurak geçti; sonbaharda da yagmur yagmadi. Dolayisiyla çiçekler açmadi. Yilin çok zor geçirilecegi belli ve bir gelir beklenmedi.
Aricilarin bal verimi %50-60’a varan oranda düstü. Buna bagli olarak polen verimi de düsük oldu. Zaten polen verimi düsük olunca bal üretiminin de azalir.
Geçen yilin kurak geçmesi polen akisini düsürdü ari ürünlerini azalttigi gibi isçi ari üremesini de azaltti. Geç sonbaharda bir seyi biz gözden kaçirdik! Polen akisinin az oldugu ve Ana Arinin yumurtlamadigini. Sonbaharda çalisan ari kocaldi!
Kovanda yeterince polen olmadigindan da kisin Ana Ari yumurtlamadi. Kisin soguk geçmesi ve uzamasi da arinin ölümüne sebep oldu.
Son bahar sagimindan sonra yagmur yagmadi, kis soguklarina kadar bu durum devam ettiginden Ana Ari yumurtlamadi ya da az yumurtladi.
Çünkü polen ve bal az ya da hiç olmadi. Ana ari yumurtlasa da larvalar yedirilemeyeceginden isçi arilar çikmayacakti. Bal olsa da yavruyu besleyecek polen olmadigindan Ana Ari yumurtlamadi.
Sonbaharda arilar her hâlükârda çalisti. Yazin çalisan arinin ömrü ortalama kirk bes (45) gün oldugundan ki bu oran çalisan arida en fazla altmis (60) gündür.
Hâlbuki genç isçi arilarla kisa giren arilarin ömrü kapali sistemde alti-yedi (6-7) aydir. Polen akisi yeteri olmadiginda da Ana Ari yumurtlamadi ya da yeteri yumurta birakmadi.
Yani genç arilarla koloniler kisa giremedi. Yazin ari ömrü 45 gün olsa da kisin çalismayan arilarin ömrü 6-7 ay olur.
Bu yil sonbahar çalisan arilarla ari aileleri kisa girdi yani kocalmis arilarla.
Salkim bozulmayan arilarda arinin ömrü uzun olur ve bahara çikar. Kis mevsiminde hava zaman zaman sicak giderse salkim bozulur da ari disari çikar çiçek aramaya giderse ömrü daha da kisalir.
Zaten ari kisa girerken kocalmisti. Soguk bölgelerde kisin kipirdamasa da sicak bölgelerde zaman zaman ari disariya çikti ve aksam soguguna kalinca da kovana dönemedi.
Kovana dönse de soguklar Subat sonu ve Mart ayinda devam ettiginden kocalmis isçi arilarin ömrü bahara çikmaya yetmedi. Kovanda bal olsa ya da yedirilse de arinin ölümünün açlikla ilgisi yok, sonbaharda çalisip kocalan arilarin ömrü yetmemesi.
Bunun sebebi sonbaharda polenin yeterli olmamasi ve ana arinin yumurtlamamasi ya da yeterince yumurtlamamasidir. Geç sonbahardan kisa giren arilar genç isçi arilarla girmesi gerekirdi.
Dolayisiyla bu yil itibariyle bahara çikarken Anadolu’da arilarimizin birçogunu kaybedecegiz; bazi bölgelerde çok bazi bölgelerde az.
Bu durumun su an bir çözümü yok. Yalniz geçmis yillarda da bu olaylara rastlanildi. Bu olaganüstü durumun yedirmek ya da kovanda bulunan bal ile ilgisi yok. Kovanda fazla bal olsa da sonuç ayni olacakti.
Olay tamamen son bahardaki polen akisiyla ilgilidir. Ileriki yillarda bir çözüm bulunabilir mi? Konuyla ilgili arastirmalarimiza devam edecegiz.
Sonuç olarak sunu söylemek dogru olur. Sonbahardaki polen akisi az oldugundan, Ana Ari yeterince yumurtlamadi. Dolayisiyla kovandaki arilar kocalmisti, bahara çikmaya ömürleri kifayet etmedi.
Bu durum bölgelere göre degistiginden bazi yörelerde bitki varliginin durumuna göre az da olsa polen akisi oldu ve Ana Ari yumurtladi. Zayif da olsa koloni bahara çikmayi basardi.
Bunun için içerde kaldigi her gün arinin aleyhine geçmektedir. Kovanda bal olsa da eger polen gelmiyorsa Ana ari yumurtlamayi azaltir çünkü larvalar polen ile beslenir; ari sütü polenden hazirlanir.
Bütün aricilara bol kazançli bir yil dilegimizle.