Toplumlar, romantik esleri eleme sürecini iki temel yolla etkiler. Ilk göze çarpan, toplumsal normlarin, norma uygun davrananlari ödüllendirip baska yollara sapanlari cezalandirmasidir.
Örnegin uygunsuz bir es adayi, arkadaslar ve akrabalar tarafindan dislanir ya da açikça elestirilir. Digeriyse, birbirine uygun oldugu düsünülen kisilerin arasinin yapilmasidir. Okul, is yeri ve kulüp partileri veya belli bir yas grubundaki ve belli bir toplumsal ve ekonomik statüdeki bekârlar için düzenlenen sosyal etkinlikler buna örnek olarak verilebilir.
Toplumsal normlari, ebeveynler, ögretmenler, arkadaslar ve medya gibi toplumsal aracilar ögretir. Bunlar, uygun romantik iliskileri ödüllendirip tesvik ederken, uygunsuz olanlari caydirici hale getirir.
Ask, ancak bu toplumsal eleme süreci tamamlayip uygun bir aday bulunduktan sonra ortaya çikabilir. Bir baska asamali ask kuramina göre, bu da iki asamada olur. Ilk asamada en önemli sey ortak degerler, ikinci asamadaysa ihtiyaçlarin uyumlu olmasidir.
Bir romantik iliskinin ilk asamasinda, dünya görüsü, degerler ve ilgi alanlari özel bir önem tasir. Taraflardan yalnizca birinin önem verdigi bir deger üzerinde anlasamamak bile bir romantik iliski olasiligini zayiflatir. Dini bütün bir kadinin bir ateistten hoslandigini düsünelim. Kadin bu adamla bir hayat kurdugunu tahayyül edemedigi sürece, adama duydugu çekimi bastiracaktir.
Simdi ise açik havada yasamaktan hoslanan, hayatini hayvanciliktan kazanan besici, tiyatro ve operaya bayilan, sehirli bir editöre kapildigini varsayalim. Bu iki kisinin ayni yerde çalisip mutlu olma olasiligi bir hayli düsük oldugundan, aralarindaki iliskinin romanstan öteye gitme ihtimali de düsüktür.
Birbirinden çok hoslanan kisilerin bu asikâr farkliliklari yok sayma becerisine sahip oldugunu ve asklarinin böyle müthis uyumsuzluklari yenebilecek güçte oldugunu varsaydiklarini da unutmamali.
Çiftlerin en derin psikolojik ihtiyaçlarini açik etmelerini saglayan güven, ancak yakinligin artmasiyla olusur. Çogu kisinin kalkanlarini indirip daha çocuksu, toy ve kimilerine göre nevrotik ihtiyaçlarini ortaya sermesi için, iliskide belli bir güvenlik hissini yakalamis olmasi gerekir.
Birbirini tamamlayan duygusal ihtiyaçlarin iliskinin ilerleyen asamalarinda önemli hale gelmesi de bundandir.
Sevgiyle Kalin
