alasali@hotmail.com
Vücudumuzun dış dünya ile bütünleşmesinde çok önemli fonksiyonlar ile donatılmış bir organımız olan gözümüz, bize ihsan edilen en önemli rahmani hediyelerden biridir. Zira gözümüz de dahil hiçbir organımız ne annemizin ve babamızın ne de bizim siparişimiz üzere bir dükkandan ya da teknoloji mağazasından alınmadı. Demek ki gözümüz bize verilen rahmani bir hediyedir. Bu yazımızın konusu olan miyopi, Dünya çapında en sık görülen görme bozukluğudur. Bir başka ifade ilen küresel çapta bir halk sağlığı problemi olan miyopi, göz küresinin eksensel uzunluğundaki artıştan kaynaklanan bir kırılma kusurudur. Miyop bireyler, uzağı sağlıklı insanlar gibi net göremezler, gözlerini kısarak bakarlar. Ayrıca miyop çocuklar Tv’ye yakından bakarlar, tahtadaki yazıları net görebilmek için sınıfın en önünde oturmak isterler. Küresel ölçekte miyopi oranları günden güne artmaktadır. Dünya çapında yapılan araştırma sonuçlarına göre 2000 yılında 1,4 milyar kişinin miyop olduğu ve bu sayının 2050 yılında 4,8 milyara ulaşacağı tahmin edilmektedir.
Miyopinin başlangıcının ve ilerlemesinin erken yaşlarda tespit edilmesi, bu görme kusurunun kontrolü açısından oldukça önemlidir. Miyopinin ortaya çıkıp, gelişmesinde hem genetik hem de çevresel faktörlerin önemi büyüktür. Diğer taraftan yüzlerce madde içeren sigaranın pasif içiciliğine ve nikotine maruz kalmanın da çocuklarda miyopinin ortaya çıkması ve gelişmesinde etkili olduğu yönünde bulgular vardır. Mesela, doğumdan sonraki altı ay içerisinde pasif içiciliğe maruz kalan bebeklerde 3 yaşına geldiklerinde miyopi gelişme riski olabileceği ortaya konulmuştur. Çocukluk çağında açık havada dışarıda geçirilen sürelerin artırılmasının miyopi oluşumu ve gelişimini önlediği bildirilmiştir. Covid-19 pandemisi sebebiyle çocuklar okula gidemedi ve evden dışarı çıkamadıkları için TV, bilgisayar, tablet ve telefon gibi teknoloji ürünlerinin ekranlarına mahkum oldular. Bu durum, bilhassa 6-8 yaş aralığındaki çocuklarda miyopi gelişimini tetikleyen bir unsur olmuştur. Küçük çocuklar miyopi gelişimi için daha duyarlıdırlar. Bu nedenle miyopi gelişimini önlemenin en etkili yollarından birisinin okul öncesi ve okul çocuklarının açık havada en az bir saat vakit geçirmelerinin, dış mekânlarda sportif aktiviteler yapmalarının sağlanması yapılan bilimsel araştırmalar ile gösterilmiştir. Çocukların loş ışık ve led lambaların ışığı altında ders yapmaları, kitap okuma mesafesinin 25 cm’den az olması, günde 5 saatten fazla ders çalışması, 2 saatten fazla Tv, bilgisayar, telefon ve sanal oyunlar ile meşgul olması da miyopi gelişimine zemin hazırlayan risk faktörleri arasındadır. Fazla kilo ve obezitenin de miyopi gelişimi için risk faktörü olduğu son yapılan araştırmalarla gösterilmiştir.
Miyopinin önlenmesi veya ilerlemesinin yavaşlatılmasında beslenme de çok önemlidir. Son araştırma sonuçlarına göre, çocuk ve ergenlerde şeker alımının sınırlandırılması, miyopinin önlenmesinde çok önemlidir. Ispanak, kuşkonmaz, karalahana gibi yeşil yapraklı sebzeler, lutein ve zeaksantin denilen maddeler yönünden zengindir. Göz sağlığı için çok nemli olan bu iki madde insan vücudunda sentez edilemez. Bu nedenle, göz sağlığının korunması ve miyopinin önlenmesi için hamile ve emzikli anneler ve bebek ve çocuklar başta olmak üzere her yaştaki insanlar ıspanak, kuşkonmaz, karalahana gibi yeşil yapraklı sebzeleri düzenli olarak tüketmelidir. Narenciye, kurt üzümü, dut ve üzüm çeşitlerinin de göz hasarlarının önlenmesinde koruyucu rollere sahiptir.
Diğer taraftan doğumdan sonraki 6 ay içinde, 2,5-3 yaş arasında, okula başlamadan önce ve okul döneminde yılda bir defa ya da iki yılda bir uzman göz hekimlerine göz muayenesi ve miyopi taraması yaptırılması gerekir.
