Prof. Dr. Sedat Bostan / Sağlık Bilimleri
Yapay zekâ eğitim dünyasına birçok yeni fırsatlar getirdi.
Dijital teknolojilerin geldiği bu nokta, eğitimi yeni ufuklara taşıyor.
Yapay zekâ artık eğitimin bir parçası haline geliyor.
Özellikle üretken yapay zekâ araçları (ChatGPT, Gemini, DeepSeek, Copilot, Claude, vb.) eğitimcilerin hem “asistanı” hem de “materyal tasarımcısı” olarak hizmet veriyor.
Nerelerde kullanılır
Yapay zekâ araçlarının ders materyali hazırlama sürecinde büyük kolaylıkları var.
Amaca uygun ve etraflıca tanımlanmış komutlarla, dersin öğrenme çıktılarına uygun ders planları, özetler, slaytlar ve sınav soruları üretiliyor.
Özellikle yapay zekâ araçları dil öğretiminde, sağlık ve sosyal bilimlerde içerik üretimi ve örnek olay geliştirmede başarılı bir şekilde kullanılıyor.
Görsel üretim araçlarına sahip olan yapay zekâ programlarıyla (Canva, ChatGPT Image, Midjourney gibi) kavram haritaları, tablolar, grafikler ve posterler birkaç dakika içerisinde yapılıyor.
Yapay zekâ sadece eğitim materyali geliştirmede değil öğrenci değerlendirme ve geri bildirim süreçlerinde de yeni fırsatlar sunuyor.
Yapay zekâ öğrenci ödevlerinin analiz ve değerlendirilmesinde iyi bir eleştirmen gözüyle eksikleri tespit ediyor.
Ayrıca öğrencilerin bireysel yeteneklerinin belirlenmesine katkı sunabiliyor.
Böylece öğrenciyi puanlamanın yanı sıra öğrenciye rehberlik etme fırsatları oluşturuyor.
Birçok eğitimci yapay zekayı, vaka analizi oluşturma, slayt hazırlama, simülasyon geliştirme, sınıfta öğrenciler ile konuşturma, tartıştırma gibi faaliyetlerde kullanıyor.
Özellikle dil öğreniminde, sohbet etme, anında çeviri, kelime pratiği ve konuşma düzeltme gibi alanlarda yapay zeka çok başarılı.
Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Yapay zekânın bu faydaları yanında bazı sorunlu alanlarının da olduğu bilinmeli.
Yapay zekâ hiçbir zaman bir eğitimci değildir, o komutlar doğru verildiğinde iyi bir asistandır.
Eğitimciler yapay zekâyı etik ve pedagojik çerçevede kullanmalıdır. Asla kendi yerine geçirmemelidir.
Bu asistan çok inandırıcı şekilde karıştırmalar yapabiliyor, eksik işlere imza atabiliyor ve insanı yanıltabiliyor.
Eğitimci, yapay zekâya yaptırdığı her şeyi kelime kelime kontrol etmeli.
Ayrıca öğrenci verilerinin gizliliğine, fikri mülkiyet haklarına ve kaynak gösterme sorumluluğuna dikkat etmeli.
Nihayetinde yapay zekâ bir yazılımdır, ona sorumluluk yüklenmez, sorumlu onu kullanan ve yazılım firmasıdır.
Sonuç olarak, yapay zekâ eğitimciler için bir tehdit değil, doğru kullanıldığında becerikli, hızlı ve mahir bir asistandır.
Eğitimcilerin yapay zekâyı etkin kullanabilmesi için okullarda hizmet içi eğitim programları düzenlenmelidir.
Bu eğitimler, yapay zekâ araçlarının kullanımının çok kolay olduğunu gösterecek, ön yargıların giderilmesine ve doğru kullanımına imkân sağlayacaktır.
Yapay zekâ sınıfa taşınmalı...
Artık eğitimde ezber değil, analiz etme, tartışma, fikir üretme ve öneri geliştirme için yetenekli bir aracımız var.
Eğitimciler, öğrenciyi bilgiye ulaştırmak öte, bilgiyi akıllıca kullanmayı ders vermelidir.
Yapay zekânın etik ve bilinçli kullanılması eğitime hazırlığı kolaylaştıracak ve eğitimi etkili kılmaktadır.
